Adiuwanty – wsparcie w uprawie cebuli

Cebula należy do upraw dość szczególnych w kontekście sposobu wykonywania zabiegów związanych z uzyskiwaniem skutecznej ochrony, jak również nawożenia dolistnego. Wymagania mogą dość znacznie różnić się w zależności od celu prowadzonej ochrony.

Wykonanie zabiegu na cebuli w zależności od rodzaju preparatu

W przypadku zabiegów herbicydowych jak najmniej cieczy roboczej powinno zatrzymywać się na szczypiorze, a jednocześnie jak najwięcej na zwalczanych chwastach. Te odmienne oczekiwania najczęściej można zrealizować poprzez dobór odpowiednich dysz, ciśnienia roboczego, stężenia, a także wykonywanie zabiegów w tych fazach rozwojowych, gdy ryzyko uszkodzeń jest najmniejsze (na wyprostowanym szczypiorze). z drugiej jednak strony, podczas wykonywania opryskiwania środkami owadobójczymi i grzybobójczymi na roślinach powinno zatrzymać się jak najwięcej cieczy roboczej, a w przypadku środków układowych i nawozów preparaty te muszą zostać wchłonięte przez liście.

Czy istnieje ryzyko przy stosowaniu herbicydów z adiuwantami?

Szczypior cebuli jest dość niewdzięcznym obiektem do zatrzymywania kropli z uwagi na małą powierzchnię liści, jak również ze względu na grubą warstwę woskową występującą szczególnie w okresach ciepłych i bezdeszczowych. Nie bez znaczenia jest też wymiar ekonomiczny i środowiskowy, zważywszy na to, jak wiele cieczy roboczej dostaje się bezproduktywnie do gleby. Stosowanie wyższych dawek herbicydów wraz z adiuwantami jest w cebuli dosyć problematyczne i może prowadzić do zwiększonego ryzyka wystąpienia fitotoksyczności. Istnieją jednak doniesienia o wysokiej skuteczności zabiegów herbicydowych stosowanych w mikrodawkach wraz z adiuwantami.

Doświadczenia dotyczyły powszechnie używanego do ochrony herbicydowej oksyfluorofenu (Goal 240 EC, Galigan 240 EC) oraz nierejestrowanego w Polsce w ochronie cebuli bromoksynilu. Badania przeprowadzone w Instytucie Ogrodnictwa w Skierniewicach oraz na uniwersytecie Dakoty Północnej w USA wykazały wysoką skuteczność oksyfluorofenu stosowanego w mikrodawkach (6–12 g sa/ha) wraz z adiuwantami. Notowano co prawda uszkodzenia szczypioru, ale były one przejściowe i nie miały wpływu na plon.

Prolonger – zabezpieczenie cebuli przed herbicydami kontaktowymi

Adiuwanty mogą być również wykorzystane w szczególny sposób do zabezpieczenia cebuli przed negatywnym wpływem herbicydów kontaktowych. Do takich adiuwantów należy żywicowy polimer, jakim jest Prolonger, oparty na naturalnie występujących w roślinach limonenach i terpinolenie. To właśnie te substancje nadają produktowi specyficzny zapach.

W celu uzyskania efektu zabezpieczającego przed fitotoksycznością preparat należy zastosować w dawce 600 ml/ha maksymalnie do 36 godzin przed użyciem herbicydu. Po wyschnięciu środek tworzy powłokę ograniczającą uszkodzenia szczypioru. Ten sam środek może być z powodzeniem wykorzystany przy zabiegach z użyciem środków ochrony roślin i nawozów. Jego podstawową zaletą jest długie utrzymywanie się w okresie 7–10 dni na powierzchni roślin, po czym ulega biodegradacji. W tym czasie wiąże substancje aktywne lub składniki nawozów na powierzchni roślin, zapewniając ich systematyczne uwalnianie do tkanek, dzięki czemu intensyfikuje wykorzystanie nawozów dolistnych. Stosowanie preparatu Prolonger zwiększa również dokładność pokrycia blaszki liściowej, poprawiając tym samym skuteczność zabiegów. Zmniejsza się także szybkość parowania kropli. Powstała po zabiegu błona wiąże się z naturalnym woskiem i jest na tyle elastyczna, że przez pewien czas powiększa się wraz ze wzrostem roślin. Preparat wzmacnia woskową ochronę rośliny, zapobiegając wnikaniu patogenów i nie blokując przy tym wymiany gazowej. W trakcie przygotowywania cieczy roboczej należy pamiętać, aby środek rozpuszczać w ciepłej wodzie.

Slipper wspiera walkę ze szkodnikami

Ze szkodnikami uzyskanie wysokiego plonowania cebuli wymaga również jej skutecznej ochrony przed szkodnikami. W szczególności dotyczy to wciornastków, które w ostatnich latach stały się wyjątkowo uciążliwe. W skrajnych przypadkach ich żerowanie może prowadzić do zasychania końcówek szczypioru, a nawet do zahamowania wzrostu roślin. czynnikiem, który bardzo utrudnia ich skuteczne zwalczanie, jest mała liczba zarejestrowanych środków oparta praktycznie wyłącznie na kontaktowych pyretroidach. co więcej, wciornastki to szkodniki, które unikają światła słonecznego i chowają się w pachwiny liści, czyli w miejsca trudno dostępne dla tego typu insektycydów. Dobrym rozwiązaniem podnoszącym skuteczność środków owadobójczych jest zastosowanie niejonowego adiuwantu silikonowego, jakim jest Slipper.

Preparat – dzięki zdolnościom rozprzestrzeniania się – umożliwia dotarcie cieczy roboczej w miejsca bezpośrednio nieopryskane, np. spodnie strony liści, wewnętrzne strony zwiniętych liści i inne trudno dostępne. Ponadto Slipper poprawia pokrycie cieczą roboczą, zwiększa pobranie substancji aktywnej przez roślinę oraz odporność na zmywanie przez deszcz. W wyniku jego zastosowania zmniejsza się napięcie powierzchniowe cieczy roboczej i ogranicza się jej straty podczas niekorzystnych warunków pogodowych. W przypadku stosowania z fungicydami, nawozami o działaniu układowym, preparat zwiększa również pobieranie substancji do wnętrza roślin.

Właściwe pH wody z Active 5

Bardzo popularną i powszechnie stosowaną w cebuli profilaktyczną substancją grzybobójczą jest mankozeb, wykorzystywany do ochrony przed mączniakiem rzekomym, alternariozą oraz ograniczający grzyby z rodzaju Stemphylium. Długość jego skutecznego działania może być jednak uzależniona od właściwego pH wody. Wymaga odczynu w granicach 5,5–7,0. W wodzie zbyt alkalicznej przyspieszony jest jego rozpad, a tym samym skraca długość działania. Dla utrzymania skuteczności mankozebu warto więc zadbać o właściwe pH wody przygotowywanej do opryskiwania. W tym celu do cieczy roboczej można dodać specjalny kondycjoner, jakim jest Activ 5. Środek umożliwia obniżenie odczynu do poziomu, który łatwo korygować, dzięki zastosowanemu specjalnemu kolorantowi odczytu. Preparat przyczynia się także do zmniejszenia napięcia powierzchniowego oraz przedłuża okres utrzymywania się środków na powierzchni tkanek w sposób podobny do innych tradycyjnych adiuwantów.

Wspomóż nawożenie dolistne adiuwantami

Pozytywny wpływ adiuwantów na wzrost efektywności środków ochrony roślin jest zagadnieniem szeroko znanym, regularnie badanym i zwykle niepoddawanym szerszej dyskusji. Nieco mniej informacji można natomiast uzyskać na temat wpływu tych preparatów w zwiększaniu skuteczności nawożenia dolistnego. W tej sytuacji firma Agrosimex przy współpracy z uniwersytetem Przyrodniczym we Wrocławiu rozpoczęła badania mające na celu ustalenie tych zależności. Pierwsze wstępne wyniki są bardzo obiecujące. W doświadczeniach prowadzonych w cebuli stwierdzono zwiększoną zdolność szczypioru do zatrzymywania roztworu nawozu dolistnego w przypadku jego zastosowania wraz z adiuwantami. W przeprowadzonych badaniach różnicę pomiędzy kontrolą, gdzie szczypior zanurzano wyłącznie w wodnym roztworze nawozu Rosaleaf 2, a poszczególnymi kombinacjami z dodatkiem adiuwantów wyrażono w postaci wagowej. Największą różnicę wykazano po zastosowaniu preparatu Slipper. Użycie go pozwoliło na zatrzymanie przez szczypior pojedynczej cebuli średnio 1,43 g cieczy roboczej więcej, co w porównaniu z kontrolą stanowi wzrost o 91%.

Janusz Mazurek