Związki miedzi od dawna wykorzystywane były do ochrony roślin sadowniczych przed groźnymi chorobami.  Ich właściwości grzybobójcze zauważono w XIII wieku po odkryciu, że zboża wyrosłe z ziaren nasączonych siarczanem miedzi były wolne od porażenia śnieciami.

Trochę historii

Praktyka zaprawiania ziaren pszenicy siarczanem miedzi była tak skuteczna, że kiedy widziano na polu kłosy pszenicy porażone śniecią traktowano to jako dowód niedbałości rolnika. Na winnicach okręgu Bordeaux odkryto, że krzewy winorośli posmarowane siarczanem miedzi i pokryte wapnem w celu odstraszenia złodzieja winogron były zdecydowanie mniej porażone przez choroby pleśniowe. W Polsce do połowy lat siedemdziesiątych ubiegłego wieku powszechne było wykorzystanie Cieczy Bordowskiej, jako fungicydu.

Skuteczność miedzi

Dalsze badania i obserwacje reakcji roślin sadowniczych na stosowanie związków miedzi pozwoliły wysnuć wniosek, że oprócz chorób grzybowych, jak parch jabłoni, są one wysoko skuteczne w zwalczaniu groźnych chorób pochodzenia bakteryjnego, takich jak rak bakteryjny drzew owocowych oraz zaraza ogniowa. Obecnie na rynku dostępnych jest dość duża gama  fungicydów i nawozów miedziowych opartych na tlenku miedzi, wodorotlenku miedzi i tlenochlorku miedzi.

Nowoczesne technologie nanocząsteczek stworzyły możliwość otrzymywania i zastosowania w tej technologii również struktur miedzi, których jednostką naturalną jest nanometr, czyli 10 ̄⁹ metra. Cechują je osobliwe możliwości działania fizycznego, chemicznego i biologicznego. Z uwagi na nanorozmiary uzyskujemy bardzo szybką ich absorpcję przez przestrzenie między kutykularne, przetchlinki i aparaty szparkowe. Bardzo małe rozmiary umożliwiają szybkie przemieszczanie się nanocząsteczek po całej roślinie i największą z możliwych powierzchnię kontaktu z organizmami chorobotwórczymi.

Fungicydy miedziowe

Jak już wspomniano, dawniej ochrona roślin wręcz opierała się na preparatach miedziowych. Obecnie ilość zabiegów ogranicza się do 2 -3 w sezonie czego powodem jest rozbudowana gama substancji aktywnych używanych do ochrony roślin.  Biorąc jednak  pod uwagę  wysoką skuteczność miedzi  w zwalczaniu chorób bakteryjnych oraz niską toksyczność dla organizmów zwierzęcych i środowiska, środki miedziowe powinny być stosowane częściej, szczególnie jako baza w prowadzeniu działań profilaktycznych ochrony roślin np. przeciwko rakowi bakteryjnemu drzew pestkowych, zarazie ogniowej oraz chorobom kory i drewna.

Tlenochlorek miedzi

Grupę preparatów zawierających tlenochlorek miedzi stanowią: Cuproflow 375 SC, Cuproflox 380 i Neoram 37,5 WG. Ze względu na bardzo dobre właściwości bakteriobójcze tlenochlorku miedzi wciąż duża grupa producentów owoców sięga właśnie po preparaty z tej grupy. Dodatkowo wyróżniającą zaletą preparatów w/w  jest jego wygodna w stosowaniu, płynna formulacja SC lub granulat.

Uwaga na korozję!

Należy jednak pamiętać o właściwej konserwacji sprzętu po zabiegach z wykorzystaniem preparatów z tej grupy produktów ze względu na ryzyko wystąpienia korozji.

Wodorotlenek miedzi

Funguran A Plus New 50 WP jest środkiem reprezentującym grupę zawierającą miedź w postaci wodorotlenku miedzi. Cechą charakterystyczną jest mniejsza podatność na  zmywanie z chronionej powierzchni, w porównaniu do środków na bazie tlenochlorku miedzi. Kryształki wodorotlenku miedzi mają postać igieł, dzięki czemu bardzo dokładnie przylegają do opryskiwanej powierzchni. Brak jonów chloru powoduje, że preparaty te posiadają niską fitotoksyczność lub nie są fitotoksyczne w stosunku do roślin uprawnych.

Nordox jest bardzo dobrze rozpuszczalny w wodzie i już po kilku sekundach tworzy jednolitą, gotową do użycia zawiesinę.

Nanocząsteczki miedzi

Viflo Cu-B jest płynnym, dolistnym nawozem przeznaczonym do likwidacji niedoborów miedzi, bory, cynku i manganu.  Mikroskładniki występują w nawozie w postaci bardzo małych molekuł (nanocząsteczek) skompleksowanych kwasem glukonowym, co zapewnia bardzo szybkie pobieranie nawozu przez liście i pełną kompatybilność z metabolizmem nawożonych roślin. Nawóz jest przeznaczony do całorocznego nawożenia upraw warzywniczych.

Janusz Miecznik