Ochrona roślin warzywnych przed chorobami grzybowymi

Kilkuletnie badania Instytutu Ogrodnictwa w Skierniewicach oraz liczne doświadczenia wdrożeniowe przeprowadzone w wielu rejonach Polski pozwoliły na rejestrację nowych środków w ochronie pomidorów przed zarazą ziemniaka i alternariozą oraz ogórków przed mączniakiem rzekomym w uprawie polowej.

 Prof. dr hab. Józef Robak

Instytut Ogrodnictwa Skierniewice

Ranman 400 SC

Środek Ranman 400 SC TwinPack należy do najnowocześniejszych fungicydów, ponieważ w swoim składzie oprócz substancji aktywnej cyjazofamid zawiera także adiuwant krzemoorganiczny indukujący naturalną odporność na inne choroby pochodzenia infekcyjnego. Środek stosuje się zapobiegawczo w dawce 0,2 l/ha + 0,15 l/ha adiuwantu. Ranman posiada także działanie interwencyjne.

Armetil M 72 WP

Armetil M 72 WP to środek zawierający dobrze znaną substancję metalaksyl o działaniu systemicznym i mankozeb działający powierzchniowo. Doskonały w zwalczaniu zarazy ziemniaka w uprawach polowych pomidora w dawce 2,25 kg/ha, mączniaka rzekomego na cebuli w dawce 2,5 kg/ha i mączniaka rzekomego na ogórku w dawce 2,5 kg/ha w uprawie polowej. Środek w wymienionych uprawach należy stosować 2–3-krotnie w sezonie wegetacyjnym, przemiennie ze środkami z innych grup chemicznych, np. z preparatem Ranman 400 SC .

Nimrod 250 EC

Nimrod 250 EC zawiera bupirymat o działaniu układowym do stosowania zapobiegawczego i interwencyjnego w ochronie roślin warzywnych przed mączniakami prawdziwymi: pomidora pod osłonami, ogórka pod osłonami w stężeniu 0,05 %, marchwi, pietruszki i pasternaku w dawce 0,4 l/ha przy dawce wody 120–150 l/1000 m2 w uprawach pod osłonami i 700 l wody w uprawach polowych. Zalecamy dodawanie substancji zwilżających zwłaszcza w ochronie warzyw polowych, ponieważ często przez obfity nalot grzybni mączniaka prawdziwego na roślinach nie można pokryć ich dokładnie cieczą użytkową. W okresie wegetacji wystarczą 1–2 zabiegi do pełnego zabezpieczenia roślin przed tą chorobą.

Ochrona pomidorów przed chorobami grzybowymi

W uprawie pomidorów polowych największym zagrożeniem jest zaraza ziemniaka i alternarioza, zaś w uprawie szklarniowej i w namiotach foliowych także mączniak prawdziwy.

Zaraza ziemniaka na pomidorze

Od wielu lat zaraza ziemniaka występuje cyklicznie na skalę epidemiczną na terenie całego kraju, powodując w wielu rejonach uprawy całkowite wyniszczenie plantacji pomidorów i ziemniaków. Zaraza ziemniaka poraża już wczesnowiosenne uprawy pomidorów w namiotach foliowych, gdzie jej szkodliwość jest największa z powodu gwałtownego przebiegu choroby powodowanego optymalnymi dla choroby warunkami pod folią.

Objawy zarazy ziemniaka na pomidorach

Charakterystycznym pierwotnym objawem tej choroby są szarozielone nieregularne plamy na liściach pomidora, często z białawym nalotem na spodniej stronie (na granicy tkanki zdrowej i chorej). W tym samym czasie na łodygach i ogonkach liściowych mogą pojawiać się ciemnobrunatne plamy różnej wielkości.

Zwalczanie zarazy ziemniaka na pomidorze

Ochrona pomidorów przed zarazą polega na profilaktycznym opryskiwaniu roślin już w czasie produkcji rozsady, kiedy w danym rejonie zostało wykryte gniazdo tej choroby. Także w warunkach uprawy polowej zaraza może wystąpić tuż po sadzeniu rozsady. Pamiętajmy, że wczesne wykrycie pierwszych ognisk choroby pozwoli na pełną i skuteczną ochronę po zastosowaniu odpowiednich środków grzybobójczych.

Z doświadczenia wiemy, że rośliny w fazie rozsady porażone w okolicach łodygi z reguły nie mają szans na przetrwanie, nawet gdy zastosowany środek całkowicie wyniszczy grzyb.

Do zapobiegania i zwalczania zarazy ziemniaka oraz alternariozy zaleca się zwykle kilka różnych fungicydów zwalczających jednocześnie te choroby. Tym środkiem jest właśnie Ranman 400 SC TwinPack. Do zwalczania zarazy ziemniaka – Armetil M 72 WP .

Mączniak prawdziwy na pomidorach i ogórkach

W uprawach pod osłonami uciążliwą chorobą jest mączniak prawdziwy na pomidorach i ogórkach. Środkiem zabezpieczającym przed tą chorobą jest Nimrod 250 EC .

W uprawach marchwi, pietruszki i pasternaku mączniak należy do najbardziej uciążliwych chorób występujących w okresach suszy pod koniec okresu wegetacji tych roślin.

Acrobat MZ 69 WG

Acrobat MZ 69 WG to nowa, skuteczniejsza forma środka z grupy nowoczesnych fungicydów, uznanego za jeden z najlepszych preparatów przez producentów warzyw. Zwalcza on skutecznie najgroźniejsze choroby powodowane przez grzyby z klasy chromista. Należą do nich takie choroby, jak zaraza ziemniaka, zaraza ziemniaka na pomidorze, zgnilizna pierścieniowa na pomidorze, mączniak rzekomy dyniowatych, mączniak rzekomy cebuli. Środek ten zawiera w swoim składzie 9 % dimetomorfu (substancja wgłębna) oraz 60 % manko zebu (substancja powierzchniowa).

Acrobat MZ 69 WG zalecany jest do stosowania nalistnego oraz do podlewania roślin po posadzeniu na miejsce stałe. Środek nie stymuluje powstawania odpornych form sprawcy zarazy ziemniaka na pomidorach i ziemniakach. Zalecamy stosowanie środka w dawce 2–2,5 kg/ha do 2–3-krotnego opryskiwania w odstępach co 7 dni, a w wyjątkowych okolicznościach, jeżeli zajdzie potrzeba, nawet co 4–5 dni, zużywając do 700 l cieczy użytkowej na ha. W uprawach pod osłonami zalecamy opryskiwanie fungicydem w stężeniu 0,3 % przy dawce cieczy użytkowej 120–150 l/1000 m2. Dawka cieczy użytkowej zależy od wielkości roślin. Trzeba pamiętać o dokładnym pokryciu cieczą użytkową całej powierzchni rośliny, zwłaszcza dolnej strony liści, gdzie znajdują się zarodniki konidialne – infekcyjne grzyba. Należy unikać łącznego stosowania tego środka z fungicydami miedziowymi oraz nawozami dolistnymi w uprawach pod osłonami, ponieważ wiąże się to z ryzykiem ewentualnego poparzenia roślin. Dotychczas nie stwierdziliśmy jednak poparzenia roślin w uprawach polowych po stosowaniu mieszaniny Acrobat MZ 69 WG ze środkami miedziowymi

Amistar 250 SC

Amistar 250 SC to fungicyd, który zalecany jest do ochrony niemal wszystkich, najważniejszych gospodarczo gatunków roślin warzywnych uprawianych w polu i pod osłonami, z wyjątkiem pomidorów pod osłonami. W najbliższym czasie do zaleceń w uprawach warzyw wejdzie jego nowa i udoskonalona wersja Amistar Opti 480 SC . Amistar 250 SC to środek nowej generacji o unikalnym działaniu układowym i wgłębnym. Może być stosowany zapobiegawczo i interwencyjnie, odznacza się szerokim spektrum zwalczanych chorób należących do czterech podstawowych podgromad grzybów patogenicznych: Oomycetes, Ascomycotinia, Basidiomycotinia i Deuoromycotinia. Szerokie spektrum zwalczanych patogenów grzybowych pozwala na stosowanie tego preparatu do kompleksowej ochrony warzyw, zwłaszcza pomidorów, ogórków, cebuli, sałaty, warzyw kapustnych i korzeniowych oraz strączkowych. Jest stosowany również w ochronie nasiennych plantacji warzyw. Amistar 250 SC jest praktycznie nieszkodliwy dla pszczół, posiada krótkie okresy karencji, całkowity brak pozostałości w roślinie. Spełnia wymogi stawiane środkom zalecanym w integrowanej ochronie warzyw. Amistar 250 SC jest fungicydem nr 1 w ochronie cebuli przed mączniakiem rzekomym, alternariozą i szarą pleśnią oraz wielu gatunków warzyw w ochronie przedzbiorczej.

Ogórek polowy – ochrona przed chorobami grzybowymi

Do najbardziej groźnych chorób ogórka w uprawie polowej i pod osłonami należy mączniak rzekomy dyniowatych. Przy porażeniu przez mączniaka rzekomego na dolnej stronie liści, w miejscu mokrych plam, widoczny jest obfity nalot zarodników konidialnych, barwy szarofioletowej. Plamy te szybko żółkną, z czasem brązowieją, a liście  zamierają. Choroba rozwija się błyskawicznie, powodując natychmiastowe zamieranie roślin, dlatego tylko wczesne i skuteczne zapobieganie tej chorobie może uchronić plantację od jej wyniszczenia. W południowej i centralnej części kraju pierwszych sygnałów choroby należy się spodziewać pod koniec czerwca. Dotyczy to głównie odmian ogórków standardowych wykazujących podatność na mączniaka rzekomego. Na odmianach o wysokim poziomie tolerancji (odporności) pierwsze objawy mogą wystąpić nawet o 14–16 dni później.

Zwalczanie chorób grzybowych na ogórku

W programie ochrony ogórków polowych zamieszczamy większość nowoczesnych i najskuteczniejszych środków zwalczających mączniaka rzekomego w konwencjonalnych uprawach ogórków. W tym roku włączono do tego programu fungicyd Ranman 400 SC TwinPack w dawce 0,2 l/ha i 0,15 l/ha adiuwantu. Zalecamy także przemienne stosowanie tego środka z fungicydem o działaniu systemicznym Armetil M 72 WP w dawce 2,5 kg/ha.

Prawidłowa lokalizacja plantacji bardzo ważna

Ważnym elementem ograniczającym występowanie tej choroby jest prawidłowa lokalizacja plantacji. Nie należy sytuować uprawy ogórków w terenie otoczonym drzewami, zaroślami i tam, gdzie długo utrzymują się poranne mgły. Tylko w terenie otwartym o dobrym nasłonecznieniu ogórki mają małą szansę ulegać infekcji przez mączniaka rzekomego i inne choroby. Należy pamiętać, że ochrona chemiczna ogórków przed chorobami jest ostatecznością. Trzeba unikać zbędnych zabiegów opryskiwania, a jeżeli są konieczne, warto stosować najbardziej skuteczne środki z zachowaniem okresów karencji.