Choroby grzybowe warzyw kapustnych

Lentagran w kapuścieBrokuły i kalafiory, kapusta pekińska i kapusta głowiasta to nadal najpopularniejsze warzywa kapustne uprawiane przez warzywników. W ostatnich latach można zaobserwować systematyczny wzrost powierzchni upraw, szczególnie brokułów i kalafiorów. Dowiedź się więcej o chorobach grzybowych pojawiających się na plantacjach warzyw kapustnych.

Patogeny grzybowe warzyw kapustnych

Jedną z najbardziej szkodliwych chorób w uprawie wszystkich warzyw kapustnych jest kiła kapusty, której sprawcą jej jest Plasmodiophora brassicae.  Kolejną również groźną chorobą jest czerń krzyżowych (alternarioza), która powodowana jest przez grzyby Alternaria brassicae oraz A. brassicola. Objawy można zaobserwować na dolnych i najstarszych liściach. Pojawiają się na nich nekrotyczne, ciemnobrunatne plamki z charakterystycznymi żółtymi obwódkami, z czasem na powierzchni tych plam pojawia się nalot trzonków konidialnych. Porażone liście ulegają nekrozie i zamierają. Aby nie dopuścić do strat w uprawie należy wykonać zbiegi 2-3 razy co 7-10 dni po zaobserwowaniu pierwszych objawów. Warzywnicy do tego celu mają do wyboru szeroką gamę produktów m.in. Amistar 250 SC, Rovral Aquaflo 500 SC, Signum 33WG, Topsin M 500 SC oraz Scorpion 325 EC.

Mączniak rzekomy

Mączniak rzekomy kapustnych powodowany przez Peronospora parasitica stanowi istotne zagrożenie dla upraw. Główne objawy można zaobserwować na starszych liściach w postaci oliwkowożółtych plam, w obrębie których po spodniej stronie liści występuje nalot zarodników konidialnych grzyba. Choroba ta jest niebezpieczna w okresie tworzenia róż kalafiora i brokuła. Preparaty stosowane na czerń krzyżową działają kompleksowo, gdyż chronią również plantację przed mączniakiem.

Szara pleśń

sklerocja szarej pleśni na kapuście pekińskiej
sklerocja szarej pleśni na kapuście pekińskiej

Bardzo groźną chorobą na plantacjach warzyw kapustnych jest szara pleśń powodowana przez polifagiczny grzyb Botrytis cinerea. Patogen ten w formie grzybni, sklerocjów może przetrwać zimę na resztkach pożniwnych roślin. Objawy porażenia są dosyć charakterystyczne na początek pojawiają się brązowe, wodniste sprawiające wrażenie nasiąkniętych wodą plam na liściach. Pierwsze objawy obserwowane są w fazie dorastania główek na polu jeszcze przed okresem zbioru. Podczas sprzyjających warunków, czyli chłodnej i wilgotnej pogody pokrywają się obfitym nalotem zarodników konidialnych grzyba. Jednak największe nasilenie szarej pleśni odnotowywane jest w okresie przechowywania kapusty. Patogen najszybciej rozwija się w warunkach wysokiej wilgotności 95-100% i temp. 15-20 C. Porażeniu kapusty przez szarą pleśń sprzyja osłabienie roślin oraz niedobór wapnia i potasu. Często porażone rośliny ulegają wtórnie porażeniu przez bakterie Erwinia carotovora. Obecnie w ochronie roślin przed Botrytis cinerea, należy wykorzystywać metody: agrotechniczne (płodozmian, zmianowanie, uprawa gleby), mechaniczne (usuwanie porażonych części roślin bądź całych roślin), chemiczne (zabiegi chemiczne już w czasie wegetacji, ostatni zabieg należy wykonać na 7 dni przed planowanym zbiorem). Polecane preparaty do zabiegów chemicznych to m.in. Amistar 250 SC (0,8 l/ha), Signum 33WG (0,75-1 kg/ha), Topsin M 500SC (1 l/ha).

Wspomaganie ochrony

viflo miedź bor logoJedną z możliwości wspomagania działań ochronnych plantacji przed w.w. chorobami jest stosowanie innowacyjnych metod ukierunkowanych na indukowaniu naturalnej odporności roślin. W licznie przeprowadzonych badaniach naukowych stwierdzono, że wpływ nawozów na ograniczenie agrofagów związany jest z obecnością konkretnych składników mineralnych (Si, Ag, Cu i Zn), a także obecnością kwasów karboksylowych np. kwas mrówkowy. Dlatego też zaleca się w nawożeniu wybierać pierwiastki, które wspomagają naturalną odporność roślin – wpływając w dużej mierze na budowę tkanek roślin np.  Mg, K, P, Ca. Występowanie szarej pleśni, czerni krzyżowych czy też mączniaka rzekomego można ograniczyć poprzez wprowadzenie do programu naowżeniowo-ochronnego środków ze srebrem koloidalnym. Taką możliwość daje zastosowanie nawozu Vifo Cal S oraz Viflo Cu-B. Innowacyjność nawozów Viflo polega na zastosowaniu nanotechnologii. Bardzo małe rozmiary pozwalają na przemieszczanie się nanocząsteczek po całej roślinie. Wapń, a także Cu wchodzące w skład tych nawozów występują w połączeniu z cząsteczkami nanosrebra, co zapewnia zdecydowanie szybsze pobranie tych pierwiastków i ich przemieszczenie w roślinie. Nanocząsteczki zapewniają dodatkowo lepsze natlenienie komórek roślinnych, aktywizują procesy życiowe roślin takie jak fotosynteza, oddychanie, pobieranie i transport w roślinie składników pokarmowych oraz stymulują mechanizmy obronne roślin. Srebro koloidalne znane jest ze swoich właściwości fitosanitarnych także w stosunku do bakterii patogenicznych, a w przypadku uprawy kapusty bardzo groźnymi chorbami bakteryjnymi jest czarna zgnilizna kapustnych .

Dlaczego warto wybrać fosforyny ?

Kolejną grupą nawozów stymulujących mechanizmy obronne roślin są nawozy należące do rodzaju fosforynów. W przypadku chorób grzybowych kapusty bardzo dobre efekty w ograniczaniu nasilenia choroby oraz zatrzymaniu procesu chorobowego wykazały nawozy wspomagające ochronę oraz indukujące odporność roślin – pobudzając zarazem mechanizmy odpornościowe. Bardzo dobre efekty odnotowano przy użyciu Fosfironu Mg, zawierającego aktywny fosforyn magnezu. Preparaty te działają jako silny środek odżywczy uzupełniający niedobory fosforu, magnezu. Zwiększają odporność roślin na niekorzystne warunki atmosferyczne i siedliskowe, stymulując przy tym mechanizmy obronne roślin. Dodatkowo aktywność fosforynu związana jest z budową samej cząsteczki – jest uboższa o jeden atom tlenu, co daje zwiększoną mobilność w roślinie i glebie. Fosforyny
oddziaływują fungistatycznie na patogena. Opóźniają wzrost komórki grzybowej oraz spowalniają tworzenie spor, co powoduje wydzielanie przez fosfironpatogen „metabolitów stresu” (licznych związków chemicznych). Metabolity stresu są rozpoznawane przez roślinę, która wydziela zwiększone ilości przeciwciał oraz wzmacnia fizyczną strukturę błony i ściany komórkowej.  Roślina reaguje wtedy akumulacją fitoaleksyn (ciał odpornościowych), co powoduje odpowiedź układu odpornościowego. Komórki zainfekowane są zmuszane do apoptozy śmierć komórki w organizmie wielokomórkowym.

Wprowadzenie tych  nawozów niewątpliwie wspomaga ochronę, stymuluje aktywność procesów życiowych, a przede wszystkim aktywizuje mechanizmy obronne oraz poprawia zdrowotność  roślin.

Karolina Felczak