Dlaczego warto stosować Krzem? Jak wybrać preparat?

W uprawie roślin w ciągu cyklu produkcyjnego pojawia się wiele różnych problemów. Jedne są związane z przebiegiem pogody, inne z presją chorób grzybowych czy insektów. Warto zatem wiedzieć, że jest na nie jedno znakomite rozwiązanie – krzem. Ale nie byle jaki!

Iwona Polewska Jankowiak

Stymulacja roślin krzemem ma ogromny wpływ na ich prawidłowy rozwój, metabolizm, odporność na ataki patogenów, a nawet ogranicza żerowanie owadów ssąco- kłujących. Pierwiastek ten wzmacnia naturalną odporność mechaniczną całych roślin i – co najważniejsze – części jadalnych, wpływając na ich tkankę zewnętrzną. Krzem zwiększa również wytrzymałość roślin na czynniki stresowe. Zastosowanie nawozu krzemowego wpływa pozytywnie na trwałość warzyw i ogranicza powstawanie ich uszkodzeń podczas zbioru i transportu. Warzywa są jędrne, błyszczące i twarde.

Znaczenie krzemu

Krzem jest pierwiastkiem występującym w największych ilościach w skorupie ziemskiej. Stanowi główny składnik wszystkich frakcji granulometrycznych gleb. Występuje w formie bezpostaciowej krzemionki (SiO2), nierozpuszczalnej w roztworze glebowym, w glinokrzemianach i substancji organicznej. Pomimo dużej zawartości w glebie, w formie krzemionki (SiO2), jest pierwiastkiem niedostępnym dla większości roślin uprawnych. Krzem jest pobierany przez rośliny głównie w formie monomerów kwasu ortokrzemowego H4SiO4, a jego akumulacja zależy od gatunku rośliny. Najlepszym sposobem pokrycia zapotrzebowania roślin na ten pierwiastek jest dokarmianie nalistne preparatami krzemowymi, które pozytywnie wpływają na wiele czynników związanych z rozwojem roślin – na ich procesy metaboliczne i fizjologiczne. Krzem w życiu roślin odgrywa istotną rolę, polegającą głównie na tworzeniu mechanizmów obronnych przed niekorzystnymi czynnikami środowiskowymi. Dobrze znana jest rola krzemu w tworzeniu mechanicznej lub fizycznej bariery w ścianach komórkowych, przestrzeniach międzykomórkowych oraz wewnątrz komórek. Krzem wzmaga syntezę barwników asymilacyjnych, a nawożenie nalistne tym składnikiem może prowadzić do zwiększenia zawartości chlorofilu w tkance asymilacyjnej roślin oraz intensyfikować proces syntezy cukrów. Rośliny pobierające większe ilości krzemu charakteryzują się bardziej oszczędną gospodarką wodną i mniejszym współczynnikiem transpiracji. Mają też mniejsze zapotrzebowanie na wodę, gdyż ograniczone są jej straty w wyniku parowania. Stosowanie krzemu łagodzi skutki fitotoksycznego nadmiaru niektórych jonów w środowisku korzeniowym, takich jak glin, mangan, sód, oraz metali ciężkich (ołów, kadm, cynk, rtęć), a także minimalizuje efekty zasolenia gleby. Zabiegi preparatami krzemowymi zwiększają odporność roślin na czynniki stresowe poprzez wzrost mechanicznej odporności tkanek, a także udział krzemu w tworzeniu specyficznych związków stymulujących odporność, w tym nabytą odporność systemiczną (ang. SAR). Efektem poprawy funkcjonowania organizmów roślinnych odżywianych nalistnie krzemem może być wzrost ilościowy plonu oraz poprawa jego jakości. Najlepszym przykładem są uprawy ogórka i cebuli, w przypadku których aplikacje preparatów krzemowych spowodowały poprawę parametrów biologicznych, a także wpłynęły na wzrost plonu (tabela i wykres).

Jak wybrać dobry preparat krzemowy?

Na rynku dostępnych jest nawet kilkanaście preparatów ze związkami krzemu. Niestety, nie wszystkie są tej samej, wysokiej jakości. Warto zatem dokładnie zapoznać się z etykietami rejestracyjnymi i porównać informacje, które podaje producent lub podmiot wprowadzający produkt do obrotu.

Przy wyborze preparatu krzemowego należy zwrócić uwagę na:

• formę krzemu – jedyna przyswajalna przez rośliny sadownicze, warzywnicze i rolnicze w formie oprysku dolistnego czy przez korzeń to postać kwasu ortokrzemowego. Jeśli na etykiecie jest informacja, że krzem występuje w formie kwasu ortokrzemowego, a jednocześnie pH produktu wynosi powyżej 5, to oznacza, że nie jest to jedyna forma krzemu w tym produkcie! Taka informacja mówi, że tylko część pierwiastka może być w formie kwasu ortokrzemowego a resztaw innej, np. niedostępnego krzemianu.
• ilość krzemu (Si) rozpuszczalnego w wodzie– to kolejny parametr, który będzie miał wpływ na skuteczność zabiegu – im więcej, tym lepiej.
• rejestrację – wiarygodne produkty to takie, które są zarejestrowane i dopuszczone przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, mają numer rejestracji, co jednocześnie oznacza, że w produkcie jest na 100% zagwarantowana deklarowana ilość składnika.

Procentowy wzrost plon w – ogólnego i handlowego (kg) – ogórka po zastosowaniu regulatora wzrostu ASX Krzem plus w porównaniu do kontroli

Na podstawie raportu Instytutu Ogrodnictwa w Skierniewicach Zakład Uprawy i Nawożenia Roślin Ogrodniczych z dn. 15.10.2019 mgr inż. Teresy Sabat

Czy ten krzem działa?

Zabiegi krzemem nie zawsze od razu dają widoczne efekty, jak to ma miejsce np. w przypadku zastosowania azotu, dlatego należy uzbroić się w cierpliwość. Działanie pierwiastka będzie widoczne w trakcie zbiorów i w okresie przechowywania. Preparaty krzemowe mogą wymagać serwisu posprzedażowego, podczas którego przedstawiciel/doradca w fachowy sposób wskaże efekty i korzyści.

Wybierając preparat krzemowy, należy kierować się przede wszystkim jego jakością. Mając na uwadze to, że krzem pobierany jest przez rośliny głównie w formie monomerów kwasu ortokrzemowego H4SiO4, trzeba sięgać po produkty z pierwiastkiem w takiej właśnie postaci. Ponadto krzem w formie kwasu ortokrzemowego w formie kwasu ortokrzemowego można aplikować z innymi preparatami w jednym zabiegu (tylko ta forma ma bardzo niskie pH (< 4), co daje możliwość stosowania jej w mieszaninach zbiornikowych).

Skuteczny preparat krzemowy i z rejestracją

Jednym z najskuteczniejszym preparatów krzemowych na rynku jest ASX Krzem plus – produkt z pełną rejestracją ministerialną jako stymulator wzrostu roślin. ASX Krzem plus zawiera 2,2% krzemu (Si) w postaci kwasu ortokrzemowego rozpuszczalnego w wodzie, 0,45% boru (B) i 1,1% miedzi (Cu) – łatwo dostępnych dla roślin – oraz 80% substancji organicznej w suchej masie. Stymulator aktywizuje procesy życiowe oraz mechanizmy obronne roślin w sytuacjach stresowych, a tym samym zwiększa plonowanie roślin oraz poprawia jakość plonu. Jest przeznaczony do stosowania w uprawach polowych roślin rolniczych oraz w uprawach sadowniczych i warzywniczych, na wszystkich typach gleb.

ASX KRZEM PLUS

– STOSOWANIE

Stymulator wzrostu roślin powinien być aplikowany zgodnie z podstawowymi praktykami i wytycznymi stosowania nawozów nalistnych. Ze względu na możliwość podawania nawozu ASX Krzem plus z innymi produktami jest on zaliczany do najlepszych produktów na rynku.

Dawka: 0,5 l/ha

Sposób dodawania do zbiornika: ASX Krzem plus zawsze pierwszy, przy włączonym mieszadle.