Urządzenia dozujące – fertygacja na plantacji

Urządzenia do fertygacji

Ze względu na częsty niedostatek opadów, prowadzenie intensywnych upraw sadowniczych i warzywnych wymaga nawadniania. Jeżeli na plantacji zainstalowano instalację nawodnieniową, warto ją wykorzystać do nawożenia, czyli fertygacji.


Przez fertygację rozumie się precyzyjne dozowanie nawozu w postaci roztworu do systemu korzeniowego rośliny wraz z wodą niezbędną do nawadniania. Wpływa to znacznie na poprawę jakości i ilości uzyskanego plonu z plantacji. Dodawanie do wody rozpuszczonych nawozów jest możliwe, gdy w magistrali zasilającej uprawę, wykonane zostanie podłączenie, przez które wprowadza się w odpowiednim stężeniu roztwór.

Jak działa instalacja do fertygacji?

Stosowane od wielu lat, proste i łatwo dostępne rozwiązanie, czyli zwężka Venturiego, zapoczątkowało rozwój urządzeń do fertygacji. Działanie zwężki oparte jest na podciśnieniu, które tworzy woda, przepływając przez instalację i zasysając do układu nawodnieniowego pożywkę. Ta metoda jest już dla większości upraw niewystarczająca. Preparat użyty do fertygacji po zmieszaniu z wodą dociera do linii lub taśm nawadniających. Następnie powoli, kropelkowo, wsiąka w glebę w obrębie strefy korzeniowej rośliny, która pobiera cenne składniki według zapotrzebowania na danym etapie rozwoju. Istotne jest, żeby nie dopuścić do podawania nadmiernej ilości wody po nawożeniu, ponieważ cenne składniki przesiąkną w głębsze warstwy gleby i roślina nie będzie mogła z nich skorzystać.

Nawadnianie wraz z nawożeniem jest obecnie najbardziej efektywną formą wzmacniania uprawy podczas sezonu wegetacyjnego.

Fertygacja będzie skuteczna tylko wtedy, gdy spełnione zostaną poniższe warunki:

  • prawidłowo opracowany harmonogram
  • odpowiednie zaplecze techniczne
  • nawozy o właściwej jakości i składzi.

Cechy instalacji nawadniającej, czyli wydajność emiterów, przekrój linii kroplującej, wydajność pompy- to podstawowe czynniki, które decydują o zarządzaniu nawadnianiem. Do tego koniecznie należy brać pod uwagę wielkość kwatery poddanej fertygacji, rozplanowanie nasadzeń, a nawet odstępy między roślinami.

Fertygację można stosować do każdej uprawy nawadnianej kropelkowo. Na obecnym etapie rozwoju technologii, możliwe jest skonfigurowanie linii lub taśmy nawadniającej dostosowanej do wymagań każdej rośliny i warunków panujących na polu. Przykładem są produkty marki Netafim, dostępne niemal w niezliczonych wariantach pod względem grubości ścianki, modelu kroplownika i jego rozstawu.

Jak skutecznie fertygować uprawy?

Najważniejsze aspekty, na które należy zwrócić uwagę w kwestii fertygacji danej uprawy, to:

  • prawidłowy stosunek między wodą i nawozem (stężenie)
  • planowanie ilości i rodzajów nawozów na cały sezon wegetacyjny
  • czas nawożenia w odniesieniu do całego czasu nawadniania
  • zdolność do odnowienia zapasu składników odżywczych w glebie, po obfitych opadach deszczu (zależy od profilu gleby).

Trzeba pamiętać o tym, że zdolność do pobierania składników pokarmowych przez rośliny jest uzależniona od wielu zmiennych, np. od odmiany, fazy wzrostu rośliny, oraz od takich czynników jak odczyn podłoża, światło, temperatura, wilgotność itp.

Korzyści fertygacji

Zaleta fertygacji to zapewnienie roślinom najlepszych, komfortowych warunków do rozwoju w każdej fazie wegetacji. Porównując nawadnianie kropelkowe z fertygacją z nawadnianiem za pomocą zraszaczy polowych lub deszczowni, od razu widać, że pierwsze rozwiązanie jest bardziej oszczędne i ekologiczne, jeżeli chodzi o zużycie wody i energii. Małe dawki wody i niewielkie ciśnienie pracy układu przemawiają na korzyść nawadniania kropelkowego.

Nawożenie dolistne, podobnie jak deszczowanie plantacji niesie ryzyko poparzeń liści, a nawet rozwoju niektórych chorób grzybowych. Przed rozpoczęciem fertygacji warto zbadać wodę, a potem pilnować, by jej pH było odpowiednie. Do fertygacji należy używać tylko najlepszych, dobrze rozpuszczalnych nawozów. Na glebach lekkich trzeba dostarczać pożywkę często, ale w niższych stężeniach (0,05%–0,5 kg nawozu/1000 l pożywki), natomiast na cięższych – stężenia mogą być wyższe (maksymalnie do 3 kg nawozu/ 1000 l pożywki), a ich dawki rzadziej stosowane.

Jakie urządzanie wybrać do fertygacji?

Decyzję o wyborze urządzenia determinuje głównie opłacalność inwestycji, a niewątpliwie fertygacja jest inwestycją w uprawę, niekiedy naprawdę kosztowną. Także wielkość plantacji, rodzaj uprawy i typ produkcji wpływają na dobór infrastruktury. Obecnie na rynku znaleźć można duży wybór urządzeń do fertygacji. Część prostych i bardziej dostępnych rozwiązań, takich jak pompy nawozowe lub dosatrony, jest wybierana do upraw polowych i małych plantacji, gdzie inwestowanie w drogie maszyny nie ma uzasadnienia. Przy nakładzie rzędu od 3000 do 5000 złotych można nabyć dobrej jakości proste w obsłudze urządzenie, które pozwoli precyzyjnie podać roślinom niezbędne nawozy wraz z wodą.

Zaprezentowana na zdjęciu pompa kwasowo-nawozowa to przykład dokładnego i prostego w obsłudze urządzenia do fertygacji. Jej montaż nie wymaga dużej ingerencji w istniejący już system nawodnieniowy. Pompa ma procentową głowicę metryczną, która pozwala na regulowanie jej wydajności. Może dostarczać pożywki nawozowe i niezbędne kwasy jednocześnie.

Pompa kwasowa-nawozowa

Do warzyw uprawnianych na dużych powierzchniach w gruncie lub pod osłonami przeznaczone są maszyny konfigurowane indywidualnie dla danej instalacji. Przykładem jest produkt NetaFlex™ 3G marki Netafim. Poprawia on wydajność i jakość plonów, zapewniając precyzyjną kontrolę EC i pH. Konstrukcja mieszania z otwartym zbiornikiem zapewnia jednolitą ilość i proporcję składników odżywczych, zmniejsza zużycie wody, nawozów i energii oraz łatwo integruje się z prawie każdym zewnętrznym systemem kontroli i monitorowania dostępnym na rynku.

NetaFlex 3G

Netafim oferuje także szeroki wybór zintegrowanych akcesoriów i urządzeń peryferyjnych. Urządzenie ma 6 bardzo precyzyjnych kanałów dozujących nawóz/ kwas (50–600 l/h).

Zaleta fertygacji to zapewnienie roślinom najlepszych, komfortowych warunków do rozwoju w każdej fazie wegetacji.

Jak czyścić system nawadniający?

Najbardziej skutecznym sposobem czyszczenia systemu nawadniającego jest stosowanie podchlorynu sodowego i kwasu azotowego. Czyszczenie tymi substancjami powoduje osiągnięcie skrajnych wartości pH, szkodliwych dla roślin, dlatego nie można tej metody stosować w trakcie wegetacji uprawy ani w gruncie, który zostanie zanieczyszczony. Ta metoda czyszczenia odpowiednia jest więc tylko podczas wymiany uprawy w szklarni. Bezpiecznym preparatem do wspomagania pracy systemu nawadniającego jest PeKacid, który obniża pH wody i rozpuszcza osady w systemach nawadniających.

Katarzyna Byliniak