Żyzna gleba – optymalne warunki do wzrostu warzyw

Żyzna gleba – optymalne warunki do wzrostu warzyw

Charakterystyczne dla ostatnich lat zmienne warunki atmosferyczne, na które producenci warzyw mają ograniczony wpływ, przysparzają im coraz więcej problemów. W tym kontekście ogromnego znaczenia nabiera gleba, na której zakłada się uprawę.

Utrudnienia pogodowe

Susza, wysokie temperatury przemiennie z wiosennymi przymrozkami i okresami nadmiernych opadów oraz bardzo lekkie zimy, często bez pokrywy śnieżnej – to one utrudniają producentom warzyw prowadzenie upraw. Jeśli chodzi o glebę, to tak naprawdę nie powiemy tu nic nowego – wysoka zawartość próchnicy, przynajmniej >2%, odpowiedni odczyn dostosowany do wymagań uprawianej rośliny (dla większości warzyw optymalne jest pH >6), przynajmniej średnia i wysoka zawartość składników pokarmowych oraz sprawne biologicznie podłoże to filary sukcesu w uprawie warzyw.

Próchnica jest ważna

Wpływa ona na właściwości fizyczne, chemiczne i biologiczne gleby, decyduje o jej strukturze i właściwościach sorpcyjno–buforujących, stabilizuje odczyn. Bardzo ważny jest także bezpośredni stymulujący wpływ na rozwój roślin. Próchnica glebowa jest bardzo złożonym związkiem– składa się z wielu frakcji o różnej barwie, rozpuszczalności w wodzie i łatwości mineralizacji. Związki próchnicy mogą zmagazynować od 4 do 12 razy więcej składników pokarmowych niż część mineralna gleby.

Próchnica działa jak lepiszcze strukturotwórcze, powodując sklejanie elementarnych cząstek w większe, tym samym powstaje struktura gruzełkowata gleby. Związki próchniczne mają wysoką pojemność wodną. Mogą zatrzymać nawet pięciokrotnie więcej wody, niż same ważą, i to w formie dostępnej dla roślin. Jest to właściwość, która ma szczególne znaczenie dla gleb piaszczystych, ponieważ ich pojemność wodna zależy głównie od zawartości substancji próchnicznych. Wysoka zawartość próchnicy w glebie zapobiega nadmiernemu gromadzeniu metali ciężkich (kadm, rtęć, ołów, nikiel), zmniejsza także ryzyko uruchomienia aktywnego glinu na glebach kwaśnych. Głównym składnikiem próchnicy są kwasy humusowe. Doskonałym źródłem dostarczenia do gleby aktywnych biologicznie kwasów humusowych są preparaty Rosahumus i Petro 330 ST bio.

Niezastąpione źródło kwasów humusowych

Rosahumus, produkowany przez belgijską firmę Rosier nawóz organiczno-mineralny, zawiera kwasy humusowe, potas i żelazo. Otrzymuje się go w procesie alkalicznej ekstrakcji leonardytów – kopalin będących formą pośrednią między torfem a węglem brunatnym. Są one końcowym efektem trwającego kilkadziesiąt milionów lat procesu humifikacji materii organicznej. Rosahumus ma w składzie 85% kwasów humusowych,12% K2O i 0,6% żelaza. Zawarte w nim kwasy humusowe swoją szczególną bioaktywnością przewyższają pięciokrotnie te pochodzące z innych źródeł materii . Substancja organiczna zawarta w oborniku czy kompoście w większości ulega mineralizacji, w mniejszej części humifikacji prowadzącej do powstania próchnicy, w tym kwasów humusowych. Rosahumus działa jak środek kondycjonujący podłoże, biokatalizator procesów glebowych i biostymulator rozwoju roślin. Jego działanie jest długookresowe, co potwierdzają prowadzone badania. Użycie Rosahumus jest szczególnie efektywne w gospodarstwach o niskiej zawartości próchnicy, w których nie stosuje się obornika – a tak jest w zdecydowanej większości gospodarstw sadowniczych.

Kwasy humusowe zawarte w tym nawozie pozytywnie wpływają na żyzność gleb i wzrost roślin ze względu na wysoką sorpcję wymienną kationów, zawartość tlenu i dużą pojemność wodną:

• poprawiają strukturę gleb i stosunki wodno-powietrzne, a na glebach ciężkich i zlewnych zapewniają lepsze ich przewietrzanie i retencję wody,
• zwiększają pojemność wodną gleb lekkich, zmniejszają zagrożenie suszą, zapobiegają erozji i powierzchniowym spływom wody,
• aktywizują rozwój mikroorganizmów glebowych,
• zwiększają dostępność składników pokarmowych,
• zatrzymują rozpuszczone nawozy mineralne w strefie korzeniowej, zmniejszają ich wypłukiwanie,
• działają jak naturalny chelat jonów metali (wapń, żelazo, magnez, potas,mangan), dzięki temu ułatwione jest ich pobieranie przez rośliny,
• stymulują rozwój systemu korzeniowego,
• stymulują rozwój i rozprzestrzenianie się pożytecznych mikroorganizmów glebowych, np. Azotobacter, Nitrosomonas, Pseudomonas.

Petro 330 ST bio – dostawca substancji organicznej

Petro 330 ST bio jest nowym nawozem, który wzbogaca glebę w deficytową substancję organiczną oraz aktywizuje rozwój systemu korzeniowego.

• To nawóz w formie peletu na bazie obornika bydlęcego wzbogacony w kwasy humusowe, siarczan wapnia i kompleks Ryzea – ekstrakt bioaktywnych molekuł z alg Ascophyllum nodosum, Laminaria spp. i Fucus spp.,pochodzących z Oceanu Atlantyckiego i zebranych w cyklu,w którym poziom związków fitostatycznych
  osiąga najwyższy poziom.
• Zawarte w nim środki chelatujące
  – kwas alginowy i aminokwasy
  – promują wchłanianie i translokacje składników odżywczych w roślinie.
  Naturalne hormony roślinne zawarte w kompleksie Ryzea aktywizują metabolizm oraz indukują odporność roślin na niekorzystne warunki siedliskowe i atmosferyczne.
• Stosowanie Petro zapewnia wzbogacenie gleby w substancję organiczną, aktywne kwasy humusowe i fulwowe, wapń i siarkę oraz substancje aktywizujące rozwój systemu korzeniowego roślin uprawnych, a także uruchomienie trudno dostępnych składników pokarmowych z rezerw glebowych, tj. B, Fe,Zn, Cu, B.
• Nawóz poprawia strukturę gruzełkowatą gleby, zapewniając lepszą dostępność wody w okresach suszy
  oraz odprowadzanie jej nadmiaru w okresach intensywnych opadów, przywraca równowagę odczynu gleby
  i przewodność elektryczną, aktywizuje rozwój pożytecznych mikroorganizmów glebowych.
• Środek otrzymywany wyłącznie z nawozów organicznych, dopuszczony do stosowania w rolnictwie ekologicznym zgodnie z regulacją WE 889/2008.

W swoim składzie Petro 330 ST bio zawiera:

• 3% azotu (N) całkowitego,
• 3% azotu (N) organicznego,
• 3% pięciotlenku fosforu (P2O5) całkowitego,
• 8% tlenku wapnia (CaO) całkowitego,
• 6% trójtlenku siarki (SO3) całkowitego,
• 19% węgla (C) organicznego,
• 38% substancji organicznej, w tym kwasy humusowe i fulwowe.

Sprawność biologiczna gleby

Bardzo ważnym czynnikiem decydującym o dobrym zaopatrzeniu drzewek w składniki pokarmowe jest sprawność biologiczna gleby. Wysoka koncentracja w podłożu bakterii Azotobacter, Nitrosomonas, Bacillus, Aspargillus, Rhizopus, Pseudomonas wpływa na zwiększenie zawartości azotu,fosforu i żelaza, łatwo dostępnych dla roślin uprawnych.

Bakterie te żyją głównie w ryzosferze systemu korzeniowego roślin uprawnych. W odległości 0–1 mm od powierzchni korzenia zagęszczenie bakterii wynosi około 120 x 109 jtk/cm3 gleby, a w odległości 15–25 mm od powierzchni korzenia liczebność bakterii jest zdecydowanie, bo aż 10 razy mniejsza, i wynosi średnio 13 x 109 jtk/cm3 gleby. Mikroorganizmy glebowe (bakterie i grzyby) stanowią 2–3% materii organicznej, a przeciętna biomasa bakterii w warstwie ornej to 400–5000 kg/ha, grzybów – 1000–20 000 kg/ha,promieniowców-400-5000 kg/ha. Na rozwój bakterii w podłożu mają wpływ: wilgotność gleby, jej żyzność (zawartość próchnicy i kwasów humusowych, które są podstawową substancją odżywczą), odczyn (najlepiej pH >6), struktura oraz temperatura.

Wpływ stosowania nawozu Rosahumus przy różnych poziomach nawożenia mineralnego na plon użytkowy (bulwy pow. 30 mm ) 2 odmian ziemniaków. IHAR o.Bonin 2011

Szczególnie korzystna dla roślin jest wysoka zawartość w podłożu bakterii Pseudomonas putida, które mają właściwościochronne gleby i poprawiające rozwój systemu korzeniowego nawożonych upraw.Bakterie Pseudomonas putida i Pseudomonas fluorescens tworzą z żelazem Siderofory – specyficzne połączenia chelatowe (piowerdynę i piocholinę). Wiązania te powodują, że żelazo, które jest podstawowym składnikiem niezbędnym do rozwoju wszystkich roślin uprawnych,chwastów, bakterii i grzybów, staje się niedostępne dla mikroorganizmów chorobotwórczych, przez co spada ich liczebność i aktywność na danym polu.

Bakterie Pseudomonas putida i fluorescens produkują kwas ketoglutarowy, który wzmacnia system korzeniowy i stymuluje silny rozwój strefy włośnikowej, poprawiając pobieranie składników pokarmowych, kondycję roślin i ich zdrowotność. Ponadto bakterie te syntezują hormony roślinne, np. kwas indolilooctowy IAA, który wpływa na silny rozwój systemu korzeniowego. Produktami syntezy tych bakterii są także cyjanowodór, kwas salicylowy oraz antybiotyk – fenazyna. Podwyższona koncentracja tych substancji w bezpośrednim sąsiedztwie strefy włośnikowej systemu korzeniowego chroni rośliny przed atakami grzybów chorobotwórczych.

Żyzna gleba – delsol

Nawozem stymulującym rozwój bakterii Pseudomonas w glebie jest Delsol. Preparat ten zawiera azot, węgiel oraz unikalny Co-formulator – zestaw substancji stymulujących aktywność bakterii Pseudomonas putida. Najlepsze efekty uzyskuje się przy łącznym stosowaniu Delsolu (w dawce1–2 l/ha) z Rosahumusem (w dawce3–6 kg/ha) w zespole uprawek przygotowujących pole pod warzywa. Doskonałe efekty daje też moczenie korzeni sadzonek rozsady warzyw w jednoprocentowym roztworze Rosahumusu i Delsolu. Jeżeli nie wykonano oprysku gleby przed założeniem sadu, można młode drzewka podlać roztworem Rosahumusu i Delsolu.Petro 330 ST bio zaleca się stosować wczesną wiosną w zespole uprawek przygotowujących pole przed siewem/sadzeniem warzyw, w dawce 600–1000 kg/ha.

Optymalne pH

W celu zapewnienia prawidłowego odczynu gleb należy je wapnować, stosując nawozy: Wapniak kornicki, Wapniak jurajski, Ekograncali Activ. Dawki wapna trzeba ustalać w oparciu o wyniki analiz chemicznych. Wapnowanie najlepiej stosować jesienią, po zbiorze przedplonu. Żyzna gleba zatrzymuje dłużej wodę, dzięki czemu na takim podłożu rośliny później odczuwają jej brak. W glebie zachodzą 2 przeciwstawne procesy – humifikacja resztek roślinnych, bardzo ważna dla stabilności zawartości próchnicy i żyzności gleb, oraz mineralizacja próchnicy, w wyniku której uwalniane są łatwo dostępne dla roślin składniki pokarmowe (nawet do 80 kg N/ha w ciągu roku). Dzięki systematycznym zabiegom poprawiającym żyzność gleb zapewnia się prawidłowy wzrost warzyw oraz wysokie i stabilne plony, a w trudniejszych finansowo okresach można dzięki temu obniżyć dawki nawozów mineralnych, ponieważ rośliny skorzystają z tych zgromadzonych w próchnicy.

Krzysztof Zachaj, Iwona Polewska – Jankowiak